Begeleiding bij afscheid en rouwen van overleden huisdier

Voor veel mensen is een huisdier een trouwe vriend en volwaardig gezinslid. Het proces rond het levenseinde van huisdieren roept vaak veel emoties op, variërend van verdriet tot onzekerheid over de juiste beslissingen. We hopen met dit artikel meer inzicht te bieden in de verschillende manieren waarop je met deze periode kunt omgaan en hoe je als dierenarts, paraveterinair en gedragstherapeut ondersteuning kunt bieden.

Afscheid nemen is een emotioneel proces

Vaak voelen eigenaren zich verscheurd tussen de wens om hun geliefde maatje bij zich te houden en het besef dat het overlijden onvermijdelijk is. Een waardig afscheid begint met goed geïnformeerde keuzes.

Professionele begeleiding door dierenartsen en paraveterinairen kan helpen om medische opties, zoals palliatieve zorg of euthanasie, op een zorgvuldige manier te overwegen. Vanuit jouw expertise kun je duidelijkheid bieden over de actuele gezondheidsstatus en welzijn van het dier, dit advies kan meer zekerheid geven voor het baasje, in het maken van de juiste beslissing.

Wanneer is het tijd om afscheid te nemen?

Dit is een van de moeilijkste vragen voor een eigenaar. Dit hangt af van verschillende factoren zoals:

  • Pijnmanagement: Heeft het dier pijn die niet meer te verlichten is?
  • Eetlust en Hydratatie: Eet en drinkt het dier nog voldoende?
  • Mobiliteit: Kan het dier zich nog comfortabel bewegen?
  • Levenslust: Toont het dier nog interesse in zijn omgeving en dagelijkse activiteiten?

Een objectieve beoordeling – consult van een dierenarts kan hierin helderheid geven en het besluitvormingsproces makkelijker maken.

De waarde van professionele begeleiding

Een huisdier dat overleden is, laat vaak een grote leegte achter. Professionals zoals dierenartsen en paraveterinairen bieden ondersteuning vóór, tijdens en na het overlijden van een dier. Denk hierbij aan:

  • Uitleg over de euthanasieprocedure
  • Emotionele ondersteuning en een luisterend oor voor alle vragen en gevoelens
  • Advies over dierencrematoria, begrafenissen, urnen en/of gedenksieraden
  • Daarnaast kunnen gedragstherapeuten helpen bij het verwerken van emoties of het begeleiden van andere huisdieren die ook rouwen na het verlies van een maatje

De weg naar herstel

Rouwen om een huisdier is een normaal, maar vaak onderschat proces. Veel mensen ervaren gevoelens van verdriet, schuld, woede of leegte na het overlijden van een geliefd dier. Het is belangrijk om te weten dat de rouwfasen bij het verliezen van een huisdier vergelijkbaar zijn met die bij menselijk verlies:

  1. Ontkenning: Moeite om het verlies te accepteren.
  2. Boosheid: Frustratie of schuldgevoelens over beslissingen rond het overlijden.
  3. Verdriet: Het intens ervaren van het gemis.
  4. Aanvaarding: Het verlies een plek geven en doorgaan met je leven.

Elk rouwproces is persoonlijk. Hoe lang de verschillende fasen van rouw duren, verschilt per persoon. Sommige mensen vinden troost in rituelen zoals een herdenkingsplekje maken of een afscheidsdienst organiseren, terwijl anderen steun zoeken bij vrienden, familie of professionele hulp. 

Hoe help je kinderen bij het verlies van een huisdier?

Voor kinderen kan het verlies van een huisdier de eerste kennismaking zijn met de dood. Het is belangrijk om eerlijk te zijn en in eenvoudige taal uit te leggen wat er is gebeurd. Rituelen zoals een afscheidsbrief schrijven of een herdenkingsplekje inrichten kunnen hen helpen om gevoelens te verwerken.

Een waardig afscheid geven

Er is geen goed of fout in hoe iemand verlies verwerkt – iedereen doorloopt dit proces op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Het belangrijkste is om ruimte te creëren zodat het verlies gevoeld en verwerkt kan worden. Er zijn tegenwoordig veel manieren om op een persoonlijke manier afscheid te nemen. Steeds meer eigenaren kiezen voor:

Rituelen: Denk aan het planten van een boom, het maken van een herinneringsboek, as-sieraden, urnen of fotoboeken.

Dierenuitvaarten: Een persoonlijke ceremonie of begrafenis kan helpen bij de verwerking. Waarbij het dier een laatste eerbetoon krijgt.

Professionele hulp: Zoek ondersteuning bij een therapeut of rouwcoach als je moeite hebt met het verlies.

Door een passend afscheid te organiseren, kunnen eigenaren op een mooie manier stilstaan bij het leven van hun dierbare huisdier.

Het is een emotionele uitdaging voor elke eigenaar. Een goed afscheid, professionele ondersteuning en begrip voor het rouwproces helpen om het verlies draaglijker te maken. Door erkenning te geven aan emoties en herinneringen levend te houden, kunnen eigenaren met een warm gevoel terugkijken op de band met hun geliefde maatje.

Wil je meer weten over hoe je ondersteuning kunt bieden aan eigenaren?

Uitgave 2020-1 “Levenseinde van Huisdieren: Begeleiding, afscheid en rouw” biedt diepgaande inzichten en praktische adviezen voor dierenartsen, gedragstherapeuten, paraveterinairen en dierencrematoria.